منشاء گوجه فرنگی کجاست؟ این گیاه بومی آمریکای جنوبی و مرکزی است. که در دوره استعماری اسپانیا به سایر نقاط دنیا منتقل شد و امروزه درسراسر جهان پرورش داده می شود.
گوجه فرنگی در علم کشاورزی به عنوان سبزیجات (تره بار) و در علم گیاه شناسی میوه تلقی می شود.
تاریخچه پرورش گوجه فرنگی
تاریخ دقیق پرورش گوجه فرنگی برای اولین بار به طور دقیق مشخص نیست ولی گفته می شود گوجه فرنگی حدودا 500 سال پیش از مسیح در جنوب مکزیک پرورش داده می شد.
قدیمی ترین مدرکی که در مورد گوجه فرنگی وجود دارد مربوط به قاره اروپا میشود در این مدرک مربوط میشه به کتابی در مورد گیاه شناسی که در سال ۱۵۴۴ توسط پیترو آندرئا ماتیولی (Pietro Andrea Mattioli)، پزشک و گیاه‌شناس ایتالیایی نوشته شده است. پیترو در دست نوشته های خود میوه گوجه فرنگی را به عنوان سیب طلایی یاد کرده است.
گوجه فرنگی در ایران
گوجه فرنگی در اوایل قرن 19 به خاورمیانه آمد و در ایران ابتدا گوجه های گیلاسی وارد شد و بعد از مدتی گوجه فرنگی های بزرگ تر نیز وارد کشورمان شد. همچنین گوجه فرنگی را به نام بادمجان ارمنی یا رومی نیز در ایران می شناختند.
گوجه فرنگی به دو طریق وارد ایران شد:
- ارمنستان و ترکیه
- سفرهای پی درپی خاندان قاجار به فرانسه
صادرات و واردات
وارد کننده های بزرگ گوجه فرنگ در حهان به ترتیب ایالات متحده آمریکا، آلمان، فرانسه، انگلستان و روسیه هستند.
کشورهای صادر کننده گوجه فرنگی به ترتیب مکزیک ،سوریه،اسپانیا،هلند، اردن،ترکیه،بلژیک، مراکش، ایالات متحده آمریکا و کانادا است.
مصرف گوجه فرنگی
روش های مختلفی برای مصرف گوجه فرنگی وجود دارد.
- مصرف خام در سالاد
- مصرف در ساندویج
- تزئین غذا
- درست کردن رب گوجه
- سس
گوجه فرنگی به عنوان یکی از سبزیجات یا میوه های خوش بو است که سرشار از ویتامین سی و لیکوپن که یکی از قوی ترین آنتی اکسیدان های طبیعی است . گوجه فرنگی از لحاظ ارزش غذایی بسیار کم کالری و سرشار از مواد معدنی مانند پتاسیم ،فسفر وکلر می باشد.95 % گوجه فرنگی را آب تشکیل می دهد بقیه آن هم شامل قندهایی از قبیل گلوکز و فروکتوز می باشد.
خواص گوجه فرنگی
گوجه فرنگی درجلوگیری از سرطان پروستات بسیار موءثر است همچنین در کاهش سرطان سینه ،سرطان سر و گردن و بیماری های اعصاب نیز تاثیر دارد.
گوجه فرنگی قدرت یادگیری را بالا برده وحافظه را افزایش می دهد .گوجه فرنگی باعث این می شود که خواب خوبی داشته باشید و گرفتگی عضلات را کاهش می دهد. گوجه فرنگی بدون لک بسیار مقوی و سرشار از ویتامین است با خوردن گوجه فرنگی قلب تقویت می شود
آفت و بیماری های گوجه فرنگی
گوجه فرنگی ها انواع مختلفی دارند و مقاومت آنها نسبت به آفات و بیماری ها نیز متفاوت است.
آفات گوجه فرنگی
- کرم طوقه بر یا کرم های خاکستری جوانه خوار
- شته
- مگس سفید، عسلک پنبه یا وایت فلای
- کرم میوه گوجه فرنگی
- کنه تارتن دولکه ای و کنه قرمز اروپایی
- لیسه (حلزون)
- سوسک کلرادو یا سوسک برگخوار سیب زمینی
آفات و بیماری های گوجه فرنگی با آفات و بیماری های سایر گیاه ها از قبیل بادمجان و توتون و گیاهان خانواده سیب زمینی مشترک می باشد.
مسمومیت
ساقه های سبز گوجه فرنگی بخاطر اینکه به دلیل داشتن میزان کمی توماتین میتواند سمی باشد و باعث ایجاد مسمومیت شود ولی نگران نباشد توماتین گوجه فرنگی انقدر زیاد نیست که برای انسان خطرناک باشد.بهتر است از گوجه فرنگی رسیده استفاده کنید چون توماتین ندارد. همچنین در بعضی از افراد خوردن گوجه فرنگی خام موجب حساسیت می شود و می تواند به آنافیلاکسی منجر شود این حساسیت به علت ترکیب برخی از پروتئین های موجود در گوجه فرنگی و وایمونوگلوبین هایی می باشد. باید از خوردن گوجه فرنگی های خام دوری کرد وآن را از گوجه فرنگی جدا کرد در اغلب آنها محل اتصال ساقه گوجه فرنگی وقسمت های سبز رنگ می تواند تا 2.1 درصد حاوی سولانین باشد ،سولانین باعث سردرد، حالت تهوع واستفراغ شود.
سنگین ترین گوجه فرنگی
وزن سنگین ترین گوجه فرنگی در دنیا حدود 4.4 کیلو گرم است که در کشور آمریکا، شهر نیویورک توسط ژان مارلی در سال 2019 پرورش داده شد.